ภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ซึ่งประเทศไทยตั้งอยู่นั้นเป็นภูมิภาคที่มีความสำคัญทั้งจากสภาพที่ตั้งและทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์นั่น คือ ที่ตั้งอยู่ระหว่างอาณาจักรใหญ่และเป็นต้นกำเนิดอารยธรรมสำคัญของโลก ๒ อารยธรรม คือ อินเดียและจีน ส่วนความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติทำให้ดินแดนบางส่วนในภูมภาคนี้ได้รับการขนานนามว่า "สุวรรณภูมิ" หรือดินแดนที่มีค่ามหาศาลเปรียบเหมือนทองเป็นถิ่นกำเนิดของเครื่องเทศและพริกไทยซึ่งทำให้ชาติยุโรปพากันแสวงหาเส้นทางเดินเรือมายังเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เมื่อการค้าขยายตัวหลังการจากปฏิวัติอุตสาหกรรมในยุโรปภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ นอกจากจะเป็นตลาดการค้าที่สำคัญแล้วยังเป็นเส้นทางผ่านจากอินเดียไปยังจีนความสำคัญของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในสมัยต่าง ๆ และในลักษณะต่าง ๆ ทำให้ภูมิภาคนี้รวมทั้งประเทศไทยมีความสัมพันธ์ทางวัฒนธรรมกับต่างประเทศตั้งแต่สมัยโบราณจนถึงปัจจุบัน วัฒนธรรมจากต่างแดนทั้งใกล้และไกลได้เข้ามาผสมผสานและมีอิทธิพลต่อวัฒนธรรมไทยในช่วงเวลาที่แตกต่างกัน ในช่วงแรกวัฒนธรรมอินเดียและจีนจะมีความสำคัญอย่างมากและหลายประการยังคงมีความสำคัญจนกระทั่งปัจจุบัน ต่อมาวัฒนธรรมจากยุโรปเข้ามามีอิทธิพลและล่าสุดวัฒนธรรมของโลกอุตสาหกรรมโดยเฉพาะวัฒนธรรมอเมริกันจะมีความสำคัญมากที่สุด อย่างไรก็ตามคนไทยมีความยืดหยุ่นและมีความสามารถในการปรับตัวสูงวัฒนธรรมต่างชาติ จึงไม่สามารถครอบงำหรือมีอิทธิพลต่อไทยจนวัฒนธรรมไทยหมดความสำคัญ แต่หากมีความเจริญรุ่งเรืองตลอดมาในตอนแรกนี้จะกล่าวถึงความสัมพันธ์ทางวัฒนธรรมกับอินเดียและจีนต่อจากนั้นจะกล่าวถึงความสัมพันธ์ทางวัฒนธรรมกับชาติตะวันตก ส่วนความสัมพันธ์กับต่างประเทศยุคอุตสาหกรรมใหม่จะกล่าวถึงหลังสุด